Hemşirelik Öğrencilerinin Öz Yeterliliklerinin Klinik Stres Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi
Öz Yeterlilik ve Klinik Stres
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.13354532Anahtar Kelimeler:
Hemşirelik Öğrencileri,, Klinik Stres, Klinik Uygulama, ÖzyeterlilikÖzet
Amaç: Bu araştırma hemşirelik öğrencilerinin öz yeterlilik algılarının klinik stres düzeylerine olan etkisinin belirlenmesi amacıyla yürütüldü. Gereç ve Yöntem: Bu araştırma tanımlayıcı ve kesitsel tipte gerçekleştirildi. Araştırma 01.01.2022-01.02.2022 tarihleri arasında bir üniversitenin hemşirelik bölümünde öğrenim gören ikinci ve üçüncü sınıf öğrencilerle yapıldı. Araştırmada tüm evrene ulaşılması planlandı ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan 185 hemşirelik öğrencisi ile araştırma tamamlandı. Veriler, “Öğrenci Tanıtıcı Bilgi Formu”, "Öz Yeterlilik Ölçeği" ve "Pagana Klinik Stres Anketi (PKSA)" kullanılarak toplandı. Veriler SPSS 26 programında analiz edildi. Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelik öğrencilerinin %74,1’ini kadınların, %51,4’ ünü ikinci sınıf öğrencilerinin oluşturduğu, %59,5'inin mesleği isteyerek seçtiği, %69,2'sinin mesleğini sevdiği, %67’sinin klinik uygulama için kendini hazır hissettiği %67’sinin klinik uygulama öncesi heyecanlı hissettiği belirlendi. Araştırmada Öz Yeterlilik Ölçeği toplam puan ortalaması 63,97±9,82 ve PAGANA Klinik Stres toplam puan ortalaması 54,50±40,96 olarak saptandı. Öz Yeterlilik Ölçeği ve PAGANA Klinik Stres Ölçeği arasında negatif yönlü, zayıf ve istatistiksel açıdan anlamlı olmayan bir ilişki tespit edildi (Spearman’s r: -0,038; p>0,05). Sonuç: Bu araştırma sonucunda, araştırmaya katılan hemşirelik öğrencilerinin özyeterlilik algılarının ve klinik stres düzeylerinin ortalamanın üzerinde olduğu ve anlamlı olmasa da özyeterlilik düzeyinin artmasının klinik stresi azalttığı belirlendi. Bu doğrultuda stresi azaltıp özgüveni artırdığı bilinen simülasyon, imgeleme, akran eğitimi gibi tekniklerin hemşirelik eğitimlerine entegre edilmesi, klinik eğitimler sırasında eğiticilerin öğrencilerle birlikte olması ve öğrencilere birçok farklı klinikte uygulama imkanının tanınması önerilebilir.
Referanslar
Açıksöz, S., Uzun, Ş., ve Arslan, F. (2016). Hemşirelik öğrencilerinde öz yeterlilik algısı ile klinik uygulamaya ilişkin kaygı ve stres durumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 58(1), 129-135.
Akgül-Gündoğdu, N., ve Selçuk-Tosun, A. (2021). Examining the relationship between solution-focused thinking skills and self-efficacy levels of nursing students in Turkey. Journal of Professional Nursing, 37(6), 1180-1186.
Akkaya, G., Babacan Gümüş, A., ve Akkuş, Y. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin eğitim stresini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 15(4), 202-208.
Bartlett, M. L., Taylor, H., & Nelson, J. D. (2016). Comparison of mental health characteristics and stress between baccalaureate nursing students and non-nursing students. The Journal of Nursing Education, 55(2), 87–90. https://doi.org/10.3928/01484834-20160114-05
Bıyık Bayram, Ş. (2022). Hemşirelik öğrencilerinin öz yeterlik algısı ile invaziv hemşirelik girişimlerini yapma durumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi ve klinik uygulamaya ilişkin görüşleri: Tanımlayıcı araştırma. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 14(1).
Bodys-Cupak, I., Majda, A., Zalewska-Puchała, J., & Kamińska, A. (2016). The impact of a sense of self-efficacy on the level of stress and the ways of coping with difficult situations in Polish nursing students. Nurse Education Today, 45, 102-107.
Büyükbayram, Z., ve Ayık, D. B. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin hemşirelik eğitimi ile ilgili stres düzeylerinin belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(2), 90-99.
Chen, J. H., Bjorkmanb, A., Zoua, J. H., & Engstromb, M. (2019). Self-regulated learning ability, metacognitive ability, and general self-efficacy in a sample of nursing students: A cross-sectional and correlational study. Nurse Education in Practice, 37, 15–21. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2019.04.014.
Çıtlık Sarıtaş, S., Büyükbayram, Z., ve Anuş Topdemir, E. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin öz-etkililik-yeterlik düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 8(3), 839-49.
Dikmen, Y., Denat, Y., Başaran, H., ve Filiz, N. Y. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin öz etkililik-yeterlik düzeylerinin incelenmesi. Çağdaş Tıp Dergisi, 6(3), 206-213.
Ergin, E., Çevik, K., ve Çetin, S. P. (2018). Hemşirelik Öğrencilerinin Eğitimlerine İlişkin Algıladığı Stres ve Stresle Baş Etme Davranışlarının
İncelenmesi. Journal of Education & Research in Nursing/Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 15(1).
Göğer, S., ve Çevirme, A. (2019). Hemşirelik öğrencilerinde öz yeterlik düzeyinin eğitim stresi üzerine etkisi. HEAD, 16(4), 306-312.
Khosravi, S., Sajadi, M., ve Mehrabi, F. Relationship between Clinical Environment Stressors and Nursing Students Self-Efficacy in Clinical
Performance. 3 JNE, 8 (2), 44-50. URL: http://jne.ir/article-1-1011-en.html.
Kim, Y., Park, H., Hong, S. S., & Chung, H. J. (2018). Effects of a neonatal nursing practice program on students’ stress, self-efficacy, and confidence. Child Health Nursing Research, 24(3), 319-328.
Lavoie-Tremblay, M., Sanzone, L., Aubé, T., & Paquet, M. (2022). Sources of stress and coping strategies among undergraduate nursing students across all years. Canadian Journal of Nursing Research, 54(3), 261-271. doi:10.1177/08445621211028076.
Li, J., Li, X., Gu, L., Zhang, R., Zhao, R., Cai, Q., & Wei, H. (2019). Effects of simulationbased deliberate practice on nursing students' communication, empathy, and selfefficacy. Journal of Nursing Education, 58(12), 681–689. http://doi:10.39 28/ 01484834-20191120-02.
Mankan, T., Polat, H., Cengiz, Z., ve Sevindik, F. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin ilk klinik stres düzeyleri ve etkileyen faktörler. Annals of Health Sciences Research, 5(1), 10-15.
Masoudi Alavi N. (2014). Self-efficacy in nursing students. Nurs Midwifery Stud. 3(4):e25881. doi: 10.17795/nmsjournal25881.
Nebhinani, M., Kumar, A., Parihar, A., & Rani, R. (2020). Stress and coping strategies among undergraduate nursing students: a descriptive assessment from western rajasthan. Indian J Community Med., 45(2), 172-175. doi: 10.4103/ijcm.IJCM_231_19.
Rodrigues, L, Eliana, O., Almeida M., Daniel, L. N., David, L.M., María, J., & Amado de, O., Adriana, S. (2016). Situations and factors that create stress in nursing students in clinical practice. Investigación y Educación en Enfermería , 34 (1), 211-220. https://doi.org/10.17533/udea.iee.v34n1a23.
Shehadeh, J., Hamdan-Mansour, A. M., Halasa, S. N., Hani, M. H. B., Nabolsi, M. M., Thultheen, I., & Nassar, O. S. (2020). Academic stress and self-efficacy as predictors of academic satisfaction among nursing students. The Open Nursing Journal, 14(1).
Stump, G.S., Husman, J.B., & Sarah, K. (2012). Nursing Student Self-Efficacy Scale: Development Using Item Response Theory. Nursing Research, 61(3), 149-158.| DOI: 10.1097/NNR.0b013e318253a750.
Şendir, M., ve Acaroğlu, R. (2008). Reliability and validity of turkish version of clinical stress questionnaire. Nurse Education Today, 28, 737–743.
Toqan, D., Ayed, A., Malak, M.Z., Hammad, B.M., ALBashtawy, M., Hayek, M., & Thultheen, I. (2023). Sources of Stress and Coping Behaviors among Nursing Students Throughout Their First Clinical Training. SAGE Open Nurs. doi: 10.1177/23779608231207274.
Turner, K., & McCarthy, V. L. (2017). Stress and anxiety among nursing students: A review of intervention strategies in literature between 2009 and 2015. Nurse Education in Practice, 22, 21-29.
Watson, R., Rehman, S., & Ali, P. A. (2017). Stressors affecting nursing students in Pakistan. International Nursing Review, 64(4), 536-543.
Yıldırım, F., ve İlhan, İ. (2010). Genel Özyeterlilik Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 21, 301-308.
Yılmaz, M., Yaman, Z., ve Erdoğan, S. (2017). Öğrenci hemşirelerde stres yaratan durumlar ve baş etme yöntemleri. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 88-99.
Zhao, F. F., Lei, X. L., He, W., Gu, Y. H., & Li, D. W. (2015). The study of perceived stress, coping strategy and self‐efficacy of C hinese undergraduate nursing students in clinical practice. International Journal of Nursing Practice, 21(4), 401-409.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Esra Ozbudak Arıca, Feriha Kılınç, Özge Nur ARSLAN, Zehra TAŞDEMİR
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
